“Bir toplumun asıl ruhunu en iyi gösteren şey, o toplumda çocuklara nasıl davranıldığıdır”
Nelson Mandela
Çocuk istismarı; çocuğun ruh ve beden sağlığını, sosyal gelişimini olumsuz yönde etkileyen, yetişkinler tarafından bilerek ya da bilmeyerek gerçekleştirilen her türlü eylemdir. İstismar, her türlü sosyo-ekonomik düzeyden çocuğu etkileyebilmekte, çocuğun ruh ve beden sağlığı üzerinde onarılması zor yaralar açmaktadır.
Aynı zamanda ne kadar erken yaşlarda başlarsa çocuk üzerinde bıraktığı etki aynı oranda artmakta ve hayat boyu sürmektedir. İstismara uğrayan çocukların kabaca üçte biri sonuç olarak gayet açık psikolojik sorunlar yaşamaktadır. Araştırmalar; kalp hastalıkları, obezite ve kanser gibi sözde sadece fiziksel olan sorunların bile travma geçirmiş çocukları hayatlarının ileriki dönemlerinde büyük olasılıkla nasıl etkileyebileceğini göstermeye devam etmektedir (Perry,2020, s.24).
Bu sebeple, istismara erken müdahale çocuğun sonraki yaşlarda gelişmekte olan kişiliğine gelebilecek zararı önleyebilmekte hatta bazı durumlarda hayat kurtarabilmektedir. Bu nedenle çocuğun bakımından sorumlu ebeveynler, öğretmenler, koruyucu aileler, çocukla birebir iletişim halinde olan bireylere çocuğun istismardan korunması, olası istismar durumunda, olayın yetkili kurumlara bildirilmesi konusunda oldukça iş düşmektedir.
Çocuk istismarı türleri;
Duygusal istismar: Çocuğun duygusal bütünlüğünü ve kişilik gelişimini olumsuz etkileyecek her türlü tutum ve davranış duygusal istismar olarak kabul edilir. Örnek verecek olursak; çocuğa yeterince sevgi, ilgi ve yakınlık gösterilmemesi, çocuğu aşağılayıcı dil kullanma, suçlama, reddetme duygusal istismardır. Duygusal istismar; çocukta, konuşma ve iletişim bozuklukları, fiziksel ve duygusal gelişimsel evrelerin yavaşlaması, suç davranışına yönelme, akademik gelişimde gerilik, dışadönük çocuğun zamanla içedönük hale gelmesi, madde bağımlılığı gibi davranışlarla kendini göstermektedir. Çocuk, durumun normal olduğunu kabul etmesi veya durumu hak ettiğini düşünmesi sebebiyle konu hakkında herhangi bir açıklama yapmayabilir. Bu duruma ek olarak duygusal istismar sonucunda fiziksel belirti olmadığı için fark edilmesi oldukça güçtür.
Fiziksel İstismar: Çocuğa bakmakla yükümlü kişi tarafından fiziksel olarak zarar verilmesidir. Fiziksel istismar diğer istismar türlerine göre daha fazla görülmektedir. Fiziksel belirtiler; vücudun faklı yerlerinde morluk, kesi ve lezyonlar, sigara yanıkları, kemiklerde kırık, çıkıklar sarsılmış bebek sendromu, zedelenmiş beyin gelişimi, zayıf fiziksel sağlık gibi durumlardır. Çocukta görülen davranışsal belirtiler; iletişim kurmada zorluk, fiziksel temastan rahatsız olma, şiddet uygulayan kişiye gösteremediği şiddet davranışını dışarıda başkalarına gösterme, suç davranışına yönelme, düşük akademik başarı, yeme bozuklukları, depresyon ve anksiyete, post travmatik stres bozukluğu, intihar girişimi gibi durumlardır.
Cinsel İstismar: Çocuğun bir yetişkin ya da kendisinden büyük bir çocuk tarafından anlamadığı ve kabul etmediği, gelişimsel olarak hazır olmadığı halde karşı tarafın isteğiyle cinsel eyleme zorlanmasıdır. Cinsel istismar, genellikle çocuğun yakından tanıdığı kişiler tarafından gerçekleşmektedir. Cinsel istismarda genellikle fiziksel belirtiler olmaz ancak davranışsal göstergeler diğer bulguların ortaya çıkmasını sağlayabilir. Belirtiler; çocuğun ifadesi, histeri, duygularını kontrol edememe, uzaklaşma ve depresyon, akranlarla ilişkilerde zorluk, ani ve aşırı kilo değişimi, aşırı saldırganlık veya içe kapanma, utanç, depresyon, öğrenme güçlüğü, dağılmış dikkat eksikliği, akademik başarısızlık ve güvensizlik gibi davranışlar ortaya çıkmaktadır. Çocuk cinsel istismarı, çeşitli sebeplerle gizli kalabilmektedir.
Bunlar; çocuğun aileyi utandırma kaygısı, ailenin çocuğun yaşadığı duruma inanmayacağı düşüncesi, çocuğun yaş küçüklüğü veya engelli olması sebebiyle istismar edildiğinin farkında olmaması, failin çocuğa hediyeler alarak suçun ortaya çıkmasını önlemesi veya bu durumun yaşamasının çocuğun kendi hatası olduğuna inandırması gibi sebeplerle durumun ortaya çıkması önlenebilmektedir.
Çocukları istismardan korumak amacıyla ailelere sistemli ve nitelikli eğitimler verilmeli toplum bu konuda bilinçlendirilmelidir. Çocuklara küçük yaşlardan itibaren mahremiyet eğitimi verilmeli, çocuğun bedenini tanıması, kendi özel alanını ve başkalarının özel alanını bilmesi, iyi dokunma-kötü dokunma ayrımının anlatılması gerekmektedir.
Çocuklara, konu hakkında gelişim seviyelerine uygun eğitimler verilmeli; çocuk, vücut bütünlüğünü tehlikede hissettiği anda güvenebileceği en yakın kişiye durumu anlatması konusunda cesaretlendirilmelidir.
YARARLANILAN KAYNAKLAR
• Perry, Bruce; Köpek Gibi Büyütülmüş Çocuk, Koridor Yay. İstanbul.
• Kırımsoy E. ve Acar H. (Ed.). (2013) Sosyal Çalışma Görevlileri İçin Eğitim Kitabı. Ankara.
Türkiye’de Çocuklar için Adalet
Sosyal Hizmet Uzmanı
Saliha ACAR
Yorum yazarak Ereğli Haberleri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Ereğli Haberleri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Ereğli Haberleri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Ereğli Haberleri değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Ereğli Haberleri Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Ereğli Haberleri hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Ereğli Haberleri editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Ereğli Haberleri değil haberi geçen ajanstır.